skip to Main Content

بلدیه بندرلنگه و تاثیر مرمت ساختمان آن برای هویت فرهنگی این بندر

بلدیه بندرلنگه و تاثیر مرمت ساختمان آن برای هویت فرهنگی این بندر

حسن نیا ۷۸۶۵۳

ایجاد نهادهای مدنی نظیر شهرداری در مناطق خلیج فارس و سواحل آن ریشه در تاریخ شکل گیری این شهرها دارد. برای آشنایی با مبحث بلدیه ابتدا مفهموم کلمه بلدیه می پردازیم بلد به معنای شهر، بلدیه نام قدیم شهرداری است و در لغت‌نامه دهخدا به معنی” موسسه‌ای در هر شهر که در کار نظافت و خوبی آب و نان و چراغ و سوخت و خواربار صحت نظر دارد.”پیش از تشکیل بلدیه مردم هر شهر طبق آداب و رسوم و اعتقادات شخصی و دینی بدون مداخله حکومتخدمات شهری را انجام می‌دادند.

اولین نظم امور شهری در دوره ناصرالدین شاه قاجار به اجرا درآمد و اداره‌ای به نام “اداره احتسابیه”که اعضای آن را محتسب می‌نامیدند تاسیس گردید، این اداره دارای دو شعبه بود “احتساب” و”تنظیف” که در هر کدام عده‌ای نایب، فراش و سپور خدمت می‌کردند. وظیفه اداره احتسابیه حفظ و تامین نظافت شهر بود که هم وظایف نظمیه و هم امور شهری را انجام می‌داد.افراد زیادی مصدر امور احتسابیه بودند. پس از استقرار مشروطیت اولین بلدیه قانونی تهران از سوی مجلس شورای ملی هنگام نیابت سلطنت علیرضا خان عضدالملک قاجار به ریاست دکتر خلیل اعلم‌الدوله ثقفی در عمارتی واقع در سبزه میدان تاسیس شد.

در واقع اولین بلدیه رسمی در زمان مظفرالدین شاه قاجار پایه‌گذاری شد و هدف آن “حفظ منافع شهرها و ایفای حوائج اهالی شهرنشین اعلام شد”. بر طبق قانون بلدیه (مشتمل بر ۱۰۸ ماده که در سال ۱۲۸۶ شمسی به تصویب رسید) ریاست بلدیه بر عهده رئیس انجمن بلدیه بود که از میان اعضای انجمن با اکثریت آراء انتخاب می شد ولی بعداً ریاست اداره بلدیه زیر نظر وزارت داخله انجام وظیفه می‌کرد( میری، موسسه تاریخ معاصر، ۱۳۹۴) بلدیه بندرلنگه که ساختمان آن به عنوان یکی از میراث های فرهنگی منطقه خلیج فارس هنوز پابرجاست و شهردار محترم بندرلنگه در پی مرمت و احیای آن است، نیز جزء نخستین بلدیه های تاسیس شده در جنوب ایران است.

شهرداری بندرلنگه همزمان با سابقه دیرینه این شهر، صدوده سال قدمت دارد که به روایتی چهارمین شهرداری کشور محسوب می شود،شهرداری بندرلنگه در حدود سال ۱۲۷۶ هجری شمسی تحت عنوان بلدیه تاسیس و به امور شهری پرداخته و از آن تاکنون شهرداران زیادی تصدی این پست را به عهده داشته اند که تلاش های پیگیرانه آن همواره مد نظر مردم بندرلنگه می باشد. در ادامه اسامی شهردران بندرلنگه تا اواخر دوره قاجار آورده می شود و نام و خدمات شهرداران دوره پهلوی و اکنون در متنی جداگانه به آن پرداخته می شود. اسامی این شهرداران عبارتند از:۱- محمدباقر کلانتری لاری : اولین شهردار بندرلنگه بودند که در زمان مدحت السلطنه تصدی بلدیه را عهده دار شد؛۲- محمد حسن معتمدالسلطان : جد پدری محمد حسن معتمد نیز رئیس بلدیه شد؛۳- باقر اوزی ـ معروف به خالو باقر در سال ۱۲۹۹ به عنوان رئیس بلدیه برگزیده شدند که نامبرده در عین حال رئیس داروغه شهر هم بودند،۴- حاج احمد حکیم : طبیب عالیقدر بعد ازباقر اوزی انتخاب شد،۵- سالم خواجه : ایشان دایی مرحوم حسین گله داری می باشد که به سالم خواجه معروف هستند و در جنگ جهانی اول سمت کنسول دولت عثمانی در لنگه داشته و حاکم افتخاری جاسک و جزیره هنگام هم بودند ایشان در سال ۱۳۲۳ در گذشت.۶- محمد اسحاق هودی به سال ۱۳۰۳ شهردار شدند و تا سال ۱۳۰۵ در فواصل مختلفی شهردار لنگه بودند.( سایت شهرداری بندرلنگه)

اما با توجه به قدمت شهرداری بندرلنگه که نه سال پیش از وقوع انقلاب مشروطه و در دوران مظفرالدین شاه قاجار بود، هنوز ساختمان بلدیه قدیم بندرلنگه باقی می باشد و مرمت این اثر فرهنگی علاوه بر پاسداشت آثار مدنی مناطق خلیج فارس، نشان از شهرنشینی پیشرفته بندرلنگه در عصر ناصری و مظفری دارد. با اقداماتی که شهرداری بندرلنگه و در راس آن شهردار محترم این شهر در ارتباط با بازسازی و مرمت این اثر انجام داده و یا در حال انجام ان هستند، این ساختمان نیز به مانند خانه فکری بندرلنگه می تواند باعث جذب گردشگر فرهنگی بیشتر مردم به شهر بندرلنگه گردد. و غبار از روی تاریخ اجتماعی و سیاسی بندرلنگه در عصر قاجار بر دارد. سبک بنای این ساختمان نیز در بین آثار فرهنگی جنوب ایران جالب توجه است که نظر هر بیننده ای را به سوی خود جلب می کند و این اقدام شهرداری بندرلنگه برای پاسداشت میراث فرهنگی می تواند توسط دیگر شهرهای جنوب نیز مورد استفاده قرار گیرد.

0 دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

Back To Top