خلاصه سخنرانی دکتر محمد حسن نیا در همایش ملی خلیج فارس

خلاصه سخنرانی دکتر محمد حسن نیا در همایش ملی خلیج فارس در بندرعباس

خلاصه ای از سخنرانی دکتر محمد حسن نیا در پنجمین جشنواره ملی خلیج فارس به استحضار رسانده می‌شود:

خلیج فارس نامی به بلندای فلات ایران زمین است که در تمامی اسناد و مدارک بین المللی این نام تاریخی به صورت خلیج فارس آمده است. خلیج فارس به عنوان یک سفره است که مردمان اطراف آن از این خوان کرم استفاده کرده و می کنند و در بسیاری از موارد دارای فرهنگ مشترکی هستند که بر گرفته از جغرافیا، طبیعت و آداب و رسوم آن ها در طول تاریخ است.

با آمدن استعمار در خلیج فارس و پیشروان این استعمارگران که پرتغالی ها باشند، خلیج فارس و مردم آن تاریخ دیگری را تجربه کردند. استعمارگران پرتغالی در خلیج فارس معادلات منطقه ای را برهم زدند و در نهایت نیز با درایت شاه عباس، امامقلی خان . و همکاری تمامیایرانی ها و به ویژه مردم جنوب ایران به سلطه یک سده و اندی آن ها در خلیج فارس پایان داده شد. نام روز ملی خلیج فارس نیز به خاطر اخراج پرتغالی ها از جزیره قشم و هرموز و در مجموع در درازمدت از خلیج فارس می باشد.

بعد از اخراج پرتغالی ها توسط ایرانی ها از خلیج فارس، عمانی ها نیز پرتغالی ها را از خلیج فارس و بنادر و جزایر خلیج فارس اخراج کردند و نوعی هماهنگی نیز بین ایران و عمان در اخراج گام به گام پرتغالی ها از خلیج فارس در یک دوره تاریخی وجود داشته است که این همکاری می تواند به عنوان یک الگوی منطقه ای برای مبارزه با ورود استعمار به خلیج فارس حتی در دوره کنونی مورد استفاده قرار گیرد. پرتغالی نتوانستند بین ایران و عمان اختلاف بیندازند و در بنادر هریک از آن دو کشور علیه کشور دیگر استفاده کنند، کاری که بعدها انگلیسی ها و آمریکایی ها در خلیج فارس دست به این اقدام زده و می زنند.

شناسایی تاریخ خلیج فارس و پژوهش در این زمینه نیازمند مشاهدات میدانی است و پژوهشگر خلیج فارس باید تش باد(آتش باد) جنوب و سواحل خلیج فارس را خورده باشد تا بتواند به صورت واقعی تاریخ خلیج فارس را بنویسد و بداند که دهم اردیبهشت و زمان اخراج پرتغالی ها از جزیره هرموز وضعیت آب هوایی و جوی مناطق جنوب ایران به چه صورت بوده است. یا این که چرا دیپلماسی ایرانی در دوره شاه عباس این زمان را برای اخراج پرتغالی ها انتخاب کرد.

بین سال های ۱۵۸۰ تا ۱۶۴۰ کشور پرتغال تحت قلمرو اسپانیا قرار گرفت و در این زمان فیلیپ سوم شاه اسپانیا بر پرتغالی ها حکومت می کرد،پرتغالی های حاضر در گوا و هرموز از این سلطه نارضایتی داشتند، ولی با وجود این با تمامی وجود از سلطه پرتغالی ها بر هند و خلیج فارس دفاع می کردند. اخراج پرتغالی ها از جزیره هرموز و فتح قلعه هرموز که پایگاه اصلی آن ها در خلیج فارس بود، در سال ۱۰۳۱ هجری قمری/۱۶۲۲ میلادی صورت گرفت. این بدان معنی است که ایران رسما با دولت اسپانیا در خلیج فارس می جنگید و پرتغالی ها را با تمام تلاشی که روی فریرا فرمانده آن ها انجام داد از خلیج فارس بیرون راندند. متن کامل سخنرانی در همایش را می شود از اداره ارشاد استان هرمزگان تهیه نمود.