جزیره کیش در مسیر تاریخ با تاکید بر دوره سلجوقی

جزیره کیش در مسیر تاریخ با تاکید بر دوره سلجوقی

خلیج فارس دارای سواحل و جزایری است که برخی از آن ها نامشان به بلندای نام خلیج فارس می باشد. جزایری چون کیش، هرموز، قشم، هندورابی، تنب بزرگ و کوچک، خارک، ابوموسی،هنگام، لارک، سیری و غیره که بیشتر آن ها در سواحل شمالی خلیج فارس و در استان هرمزگان قرار دارند، دارای سابقه تاریخی فراوانی هستند که در کنار پتانسیل های اقتصادی، هر کدام از آن ها در دوره خاص تاریخی شکوفا بودند.این نوشتارکه به قلم دکتر محمد حسن نیا استاد دانشگاه های تهران، پژوهشگر مسائل خلیج فارس و تاریخ جهان که در رسانه های گروهی از جمله رادیو و تلویزیون به وفور به عنوان کارشناس صحبت نموده و در مجلات معتبر دارای تالیفاتی می باشد و مقالات متعدد و کتاب های زیادی به صورت فردی و مشترک با دیگر اندیشمندان نوشته است، می باشد به صورت واکاوانه به تاریخ جزیره کیش به ویژه در دوره سلجوقیان می پردازد.

جزیره کیش در دوره حکومت سلجوقیان در ایران بسیار آباد بوده و به صورت بزرگترین مرکز تجاری خلیج فارس در این دوره در آمد. ملوک بنی قیصر در این دوره در کیش به حکومت رسیدند.آخرین حاکم جزیره کیش یا «قیس»، که از نژاد قیاصره بوده‌اند، مَلِک سلطان‌بن مَلِک قوام‌الدین، به‌دست سیف‌الدین ابونصر علی‌بن کیقباد، حاکم جزیره «هرمود»، به امر یکی از امرای اتابکان فارس، در تاریخ ۱۲ جمادی‌الثانی سال ۶۲۶ ه.ق (سه‌شنبه ۲۵ اردیبهشت ۶۰۸ خورشیدی) به قتل رسید، و با کشته شدن مَلِک‌سلطان، آخرین حاکم کیش، حکم سُلالهقیاصره بر کیش برای همیشه پایان یافت و از آن پس بود که که ملوک هرموز در هرموز بری و سپس بحری قدرت گرفتند. اما در دوره سلجوقیان و پس از آن اتابکان فارس جزیره کیش ابا دانی خاصی داشته است و به نظر می رسد بزرگترین بندری که در کرانه ها مبادلات تجاری کیش را پوشش می داده است، بندرکنگ بوده است.

در دوران طلایی کیش، مورخان زیادی راجع به آن اظهارنظر کرده‌اند. ابن خرداد، ابن بطوطه و یاقوت حموی یا به کیش سفر کرده و یا در باب بزرگی آن سخنوری کرده‌اند. سعدی در آثار خود دو جا از جزیرۀ کیش و سفر به آن در این دوران یاد می‌کند و داستان تاجری در کیش را در کتاب خود می آورد. بنابراین جزیره کیش با توجه به موقعیت تجاری خود در آن دوره می توانست علاوه بر آبادانی خودش به آبادانی مناطق همجوار خود نیز کمک نماید. وجود شهر تاریخی حریره و قنات های تاریخی در این جزیره نشان از اهمیت تاریخی آن دارد.

لذا جزیره کیش که در حال حاضر از آن به عنوان یک جزیره توریستی نام برده می شود. می تواند جذب کننده توریست فرهنگی و گردشگرانی که به دنبال شناخت مسائل تاریخی هستند، نیز باشد. فقط سواحل زیبا و مرجانی کیش نیست که هر ساله جهانگردان زیادی را به سوی خود جذب می کند، بلکه آثار تاریخی نظیر شهر حریره و قنات های قدیمی و بازسازی شده جزیره کیش نیز که نشان از تاریخ سیستم آبیاری مناطق جنوبی ایران دارد، از دیگر عواملی است که می تواند عامل مهمی در جذب گردشگر داخلی و خارجی به این جزیره مهم خلیج فارس باشد.