سیری در تاریخ اقتصادی شهرستان پارسیان(قسمت اول)

سیری در تاریخ اقتصادی شهرستان پارسیان(قسمت اول)

بررسی تاریخ اقتصادی سواحل خلیج فارس و مناطقی که در اطراف کرانه های خلیج فارس قرار داشته و نقش زیادی در کرانه های آن دارند، از جمله مباحثی است که می بایست بیشتر به آن ها پرداخته شود. شهرستان کنونی پارسیان از مناطقی است که با توجه به همجواری با خلیج فارس از گذشته تا کنوندارای ساختار اقتصادیکشاورزی و تجاری بوده است.این نوشتار که به قلم دکتر محمد حسن نیا استاد دانشگاه های تهران، پژوهشگر مسائل خلیج فارس و تاریخ جهان که در رسانه های گروهی از جمله رادیو و تلویزیون به وفور به عنوان کارشناس صحبت نموده و در مجلات معتبر دارای تالیفاتی می باشد و مقالات متعدد و کتاب های زیادی به صورت فردی و مشترک با دیگر اندیشمندان نوشته است، و ادهم ابراهیم پور کارشناسی ارشد ریاضی و استاد دانشگاه می باشد به صورت موشکافانه به تاریخ اقتصادی پارسیان از نگاه های متعدد می پردازد.

شهرستان پارسیان از قدیم الایام برخی از مناطقش از جمله فومستان دارای مزارع وسیع گندم بوده که به نواحی خلیج فارس و حتی کشورهای اروپایی برده می شد. یکی از دلایل جمعیت زیاد برخی از روستاهای شهرستان پارسیان نیز همین مسئله کشاورزی آن ها بوده است که نیروی کار پسکرانه های خلیج فارس را به سمت و سوی خود جذب می نمود. وجود تعدد اقوام در شهرستان کنونی پارسیان نیز تا حدودی تحت تاثیر همین مباحث تاریخ اقتصادی آن بوده است.

وجود باغات نخل در مکان های متعد این شهرستان به دلیل وجود سفره های آب زیر زمینی شیرین، تا حدودی باعث رونق صنایع دستی در این خطه از مناطق خلیج فارس نیز شده بود. در کنار این مباحث، تجارت دریایی در پارسیان تاریخ دور و درازی دارد و با توجه به این که این شهرستان با فاصله کمتری به استان فارس و شیراز قرار دارد، بسیاری از کالاهای تجاری در قدیم از طریق دریا به سواحل پارسیان منتقل شده و از طریق راه های تاریخی به استان فارس و سپس پایتخت حمل می شده است. گمرکات شهرستان پارسیان سابقه ی بسیار طولانی در حیات اقتصادی این شهرستان داشته و دارد.

زمانی که پایتخت ایران به خلیج فارس نزدیک تر بوده مناطق کرانه ای و پسکرانه ای خلیج فارس از جمله شهرستان پارسیان در زمینه تجارت رونق بیشتری می یافتند و این مهم را می شود در دوره زندیه مورد واکاوی قرار داد که با توجه به پایتخت بودن شیراز و تجمع اقتصادی و سیاسی در این شهر، شهرستان کنونی پارسیان و مناطق همجوار آن با توجه به تجارت سریع تر کالا به پایتخت از شکوفایی خاصی برخوردار بود.

صید ماهی و مروارید از دریا، حمل کالا از بندر بوستانو، صادرات محصولات کشاورزی از پارسیان به دیگر مناطق خلیج فارس در طول تاریخ به پارسیان رونق دیرینه ای داده بود. اما با کشف نفت در ایران و دیگر کشورهای سواحل جنوبی خلیج فارس، اقتصاد منطقه پارسیان نیز تغیر و تحولات اساسی به خود دید. چه بسا با کشف نفت مهاجرت مردم پارسیان به کرانه های جنوبی خلیج فارس بیشتر شد و کشاورزی و باغداری در پارسیان نیز با توجه به عدم صرفه اقتصادی و خشکسالی های پی در پی، رونق گذشته خود را پیدا نکرد. ولی با وجود این شهرستان کنونی پارسیان هنوز هم از قطب های کشاورزی سواحل شمالی خلیج فارس محسوب می گردد. در قسمت های بعدی این نوشتار به نقش بازارچه های مرزی و مباحثی چون این که اگر شهرستان پارسیان به صورت کامل به منطقه آزاد تبدیل گردد چه تحولی در تاریخ اقتصادی آن به وجود می آید، پرداخته می شود.