بندر شناس در پویه تاریخ (قسمت اول)

بندر شناس در پویه تاریخ(قسمت اول)

در بین کرانه ها و بنادر خلیج فارس، محدود بنادری وجود دارند که خصیصه کشاورزی و صیادی را با همدیگر داشته باشند. بندرشناس با تاریخ کهن آن دارای دو ویژگی مهم اقتصاد دریایی و اقتصاد کشاورزی از قدیم الایام بوده است. این نوشتار که به قلم دکتر محمد حسن نیا استاد دانشگاه های تهران، پژوهشگر مسائل خلیج فارس و تاریخ جهان که در رسانه های گروهی از جمله رادیو و تلویزیون به وفور به عنوان کارشناس صحبت نموده و در مجلات معتبر دارای تالیفاتی می باشد و مقالات متعدد و کتاب های زیادی به صورت فردی و مشترک با دیگر اندیشمندان نوشته است، می باشد به صورت موشکافانه به تاریخ بندرشناس از نگاه های متعدد می پردازد.

بندر شناس یکی از بنادر مهم خلیج فارس است که جمعیت زیادی از آن به مناطق جنوبی خلیج فارس به ویژه شارجه امارات مهاجرت کرده اند. وجود مقبره شیخ راشد مدنی در شناس نشان از مامن و مسکن تصوف و شیوخ در بندر مسکن دارد. قدمت مقبره شیخ راشد مدنی با معماری منحصر به فرد آن به بیش از ۳۰۰ سال بر می گردد، تا حدودی بازگو کننده تاریخ فرهنگی این بندر نیز می باشد. خشکسالی و کشف حجاب از عوامل مهم مهاجرت اقوام از بندر شناس به سواحل جنوبی خلیج فارس بود. بیشتر ساکنان بندرشناس ریشه قبایل آل علی و آل حمادی داشته و دارند و توجه به هویت ملی ایرانی و وطن دوستی از ویژگی های مهم مردم این بندر تاریخی می باشد.

نام بندر شناس که به احتمال زیاد وجه تسمیه اش بر گرفته شده از بندر شناخته شده می باشد و بنا بر اقوال گذشتگان مردم شناس به آن خوشناس می گفتند، دارای تاریخ اقتصادی و فرهنگی پر فراز و نشیبی می باشد.وجود باغات متعدد در تاریخ گذشته شناس نشان از تاریخ اقتصادی پر رونق آن در گذشته دارد. محصول پیاز شناس که معروفیت آن در مناطق جنوبی ایران زبانزد است، تنها نشان دهنده گوشه ای از اهمیت باغات و کشاورزی بندر شناس می باشد. وجود خاندان زارعی نیز تا حدودی نشان دهنده مشاغل کشاورزی در تاریخ اقتصادی شناس است. مردم بندر شناس قدیم که در حال حاضر بسیاری از آن ها مهاجرت کرده اند، در فصول مشخصی به کار دریانوردی می پرداختند و در تابستان که صید ماهی و دیگر آبزیان کم بود، کشاورزی و برداشت محصول از باغات رونق داشت. بسیاری از محصولات کشاورزی شناس در مناطق اطراف نیز به فروش می رسید. دریانوردان شناسی همچنین دارای لنج های ماهیگیری بوده و در صید مروارید نیز بسیار فعال بودند.

وجود تعداد زیاد فرهنگی در بندرشناس کنونی ریشه در تاریخ فرهنگی و توجه به دانش و علم در گذشته این بندر تاریخی دارد. بیشتر معلمان بندر شناس بومی بوده و حتی افراد فرهنگی بندر شناس در جاهای دیگر جنوب ایران نیز خدمات فرهنگی انجام داده و می دهند. بسیاری از دانش دوستی مردم بندرشناس ریشه در مکتب خانه های قدیم این بندر تاریخی نیز دارد. در نوشتارهای بعدی در مورد بندر شناس به سیر تجارت، مهاجرت، صنایع دستی و معماری در بندرشناس به صورت مفصل پرداخته می شود.