هنگویه در بستر تاریخ(قسمت اول)

هنگویه در بستر تاریخ(قسمت اول)

اسامی بسیاری از مکان ها و مناطق جغرافیایی بر گرفته شده از نام طبیعت موجود در آن جا یا اسامی نخستین بانی و اقوام ساکن در آن مکان ها می باشد. هنگویه در شهرستان بستک استان هرمزگان از جمله مناطق تاریخی می باشد که سابقه آن به دوره از صفویه به بعد بر می گردد.

این نوشتار که به قلم دکتر محمد حسن نیا استاد دانشگاه های تهران، پژوهشگر مسائل خلیج فارس و تاریخ جهان که در رسانه ها گروهی از جمله رادیو و تلویزیون به وفور به عنوان کارشناس صحبت نموده و در مجلات معتبر دارای تالیفاتی می باشد و مقالات متعدد و کتاب های زیادی به صورت فردی و مشترک با دیگر اندیشمندان نوشته است که آخرین مقاله برگزیده او برای سخنرانی در سازمان اسناد ملی کشور را با همکاری دکتر عبدالرزاق ملکی تدوین نموده است.

و آقای عبدالرحمن جروند کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، آگاه نسبت به مسائل اجتماعی و فرهنگی جنوب ایران و به ویژه منطقه فرامرزان و دبیر با سابقه آموزش و پرورش تدوین می شود در نظر دارد گوشه هایی از تاریخ اجتماعی و فرهنگی هنگویه در فرامرزان ا به منصه ظهور بگذارد.

هنگویه بنا بر اقوالی نامش برگرفته شده از درخت هنگ بوده که در اطراف آن بسیار رویش داشته است. اما برخی از نگاه های دیگر هم در مورد وجه تسمیه آن وجود دارد که می تواند بر گرفته شده از محیط جغرافیایی آن جا باشد و به معنی گوشه و کناره باشد. اما آنچه که از ساختار جمعیتی و تاریخ شفاهی مردم آن جا بر می آید این است که در ابتدای دوره صفویه گروهی از قیر و کارزین به هنگویه مهاجرت کردند و با توجه به موقعیت جغرافیایی آن جا و ویژگی های طبیعی اش در آن مکان سکنی گزیدند و به تدریج افرادی از سایر مکان های فرمرزان و جاهای دیگر به هنگویه مهاجرت کردند.

به طوری که هنگویه در حال حاضر یکی از مکان های پر جمعیت فرامرزان است که دارای مردمی سخت کوش، پرتلاش و جسور می باشد که علیرغم سختی های طبیعت و مشقات آن، با آن مبارزه کرده و در حال حاضر نیروی عظیمی اعم از نیروی فکری در زمینه دانشگاهی و حوزوی و یدی شهرستان بستک، از هنگویه می باشد. اما مسئله ای که ذهن نویسندگان این نوشتار را به خود مشغول کرده است، این است که چرا پدیده مهاجرت در هنگویه و به ویژه مهاجرت از این مکان به کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس نسبت به روستاها و دهستان های اطراف در طول تاریخ کمتر صورت گرفته است؟ و آیا این پدیده بر جمعیت کنونی هنگویه تاثیری داشته است؟

به نظر می رسد برای پاسخ به این سئوال باید به سراغ بافت اجتماعی و بافت کشاورزی این مکان جغرافیایی رفت. بافت اجتماعی هنگویه و ساختار جمعیتی آن به گونه ای است که مردم به سکونت در مکان خود اهمیت ویژه ای قائلند. علاوه بر این هنگویه چون در مسیر تجاری عمده ای نبوده است برای این مکان فواید و مضراتی داشته است. از مضرات آن باید عنوان کرد که از شکوفایی اقتصادی کمتری نسبت به مناطق در مسیر تاریخی برخوردار گردید ولی از محاسن آن نیز باید عنوان کرد که با توجه به این موارد هنگویه کمتر مورد هجوم اقوام در طول تاریخ قرار گرفته است.

شاید با توجه به شجاعت مردم هنگویه جرات هجوم به این منطقه تاریخی را نداشتند. اما اگر عمیق تر به مباحث از نگاه های متفاوت توجه شود به نظر می رسد که سدی در هنگویه بر روی یکی از دره های پرآب آن جا ساخته شده بود که در حال حاضر قدمت آن به بیش از صد سال می رسد. با توجه به اینکه در تمامی مناطق شهرستان بستک و فرامرزان در گذشته باران های بیشتری می بارید، این سد در صد سال اخیر می توانست در کشاورزی مردم هنگویه و مناطق همجوار آن تاثیر وافری داشته باشد.

لذا امرار معاش مردم از راه کشاورزی تا حدودی آن ها را تشویق به مهاجرت نمی کرد. از سوی دیگر بیشتر مهاجرت مردم شهرستان بستک به کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس به خاطر مسائلی چون قحطی پس از جنگ جهانی اول، کشف حجاب در دوره پهلوی اول و کشف نفت در کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس بوده است.اما در هنگویه کشاورزی و به دنبال آن دامپروی در صد سال اخیر نسبت به مناطق همجوار آن اندکی بهتر بوده است، لذا چون مهاجرت در ابتدا به کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس از هنگویه صورت نگرفت یا بسیار کم بود، بعد از کشف نفت و بهبود اوضاع اقتصادی کشورهای عربی،افراد هنگویی در این کشورها کم بودند و مثل مردم سایر مناطق شهرستان بستک که برای اقوام خود روادید گرفته و آن ها را برای سفر به کشورهای عربی دعوت می کردند، در هنگویه چنین پدیده ای کمتر وجود داشته است. شاید یکی از عوامل رشد جمعیت در هنگویه و پر جمعیت بودن آن در منطقه فرامرزان و شهرستان بستک نیز همین پدیده عدم مهاجرت باشد. این نوشتار قسمت نخست هنگویه در مسیر تاریخ می باشد در قسمت های بعدی جنبه های دیگر تاریخ هنگویه مرد بررسی قرار می گیرد.