سیری در تاریخ فرهنگی پارسیان(قسمت اول)

سیری در تاریخ فرهنگی پارسیان(قسمت اول)

بررسی تاریخ فرهنگی کرانه ها و پسکرانه های خلیج فارس،از جمله مباحثی است که می بایست به صورت کاملا علمی و از نگاه های مختلف مورد مداقه قرار گیرد. این که عنوان می کنند خلیج فارس گاهواره تمدن بشری است، نشان از قدمت فرهنگ مناطق کرانه ای و پسکرانه ای آن دارد. شهرستان پارسیان کنونی و گاوبندی سابق یکی از مناطق کرانه ای و پس کرانه ای خلیج فارس است که در آن فرهنگ اصیل ایرانی و آثار تمدنی آن همچنان هویداست. فرهنگ و آداب رسوم مردم این شهرستان با فرهنگ مناطق همجوار گره خورده، در فرهنگ آن مناطق تاثیر گذار بود و از آن ها نیز تاثیر پذیرفته است. تاریخ فرهنگی پارسیان ریشه در مکتب خانه های قدیم این منظقه دارد. این مکتب خانه ها که با نظام مندی خاصی به وسیله افراد محلی و به ویژه سادات و خاندان مهم فرهنگی پارسیان اداره می شدند، نقش زیادی در تحول فرهنگی پارسیان قدیم داشتند.

تاسیس مدارس ملی به تاسی از مدارس ملی در کشور از جمله تلاش های مردم پارسیان برای ایجاد تحول فرهنگی در این منطقه بوده است. نخستین مدرسه ملی توسط شیخ مذکور نصوری در سال ۱۳۰۹ش، در دوره پهلوی اول تاسیس شد که در کنار آموزش قرآن و احکام، خواندن کتاب های دیوان حافظ و گلستان و بوستان سعدی و آموزش نظامی نیز از جمله برنامه های این مدرسه بود(کریمی،۱۳۹۲،ص۱۲۶) لازم به ذکر است که در مکتب خانه های بیشتر نقاط جنوب معمولا اگر ملای مکتب خانه از دانش خاصی برخوردار بود، پس از ختم قرآن به شاگردان دیوان حافظ و گلستان و بوستان سعدی نیز یاد داده می شد.

در هرصورت تکاپوهای بزرگان فرهنگی پارسیان از سال ۱۳۰۹ تا سال ۱۳۲۴ که دبستان یاسریه تاسیس شد، نشان از توجه ویژه مردم پارسیان به امر فرهنگ و توسعه آن در این شهرستان دارد که این مهم را می توان در کتاب تاریخچه آموزش و پرورش جنوب ایران، تالیف نصرالله کریمی از نویسندگان پرتلاش پارسیان و جنوب ایران، مرد مداقه قرار داد. اما تاریخ فرهنگی پارسیان منحصر به شهر پارسیان نمی باشد، در تمامی روستاها و نقاط مختلف پارسیان خاندان ها و بزرگانی بودند که پاسدار تاریخ فرهنگی پارسیان بودند که در قسمت های بعدی این نوشتارها به آن پرداخته می شود. وجود اساتید اندیشمندی چون دکتر قاضی حسینی، دکتر محمد نور رحمانی، نصرالله کریمی، علی صمدی، خاندان نصوری که خیلی از آن ها بانیان فرهنگ پارسیان بودند، خاندان کریمی، خاندان بدیعی، خاندان رستمانی، خاندان هاشمی، خاندان جاوید و بسیاری از اندیشمندانی که در بخش های بعدی تاریخ فرهنگی پارسیان نامی از آن بزرگان برده خواهد شد و به ویژه هم دانشگاهی های نگارنده، نقش زیادی در تاریخ فرهنگی پارسیان و همچنین استان هرمزگان داشتند.

بسیاری از خاندان های پارسیانی از جمله خاندان خیر رستمانی نه تنها برای شهرستان پارسیان بلکه برای بسیاری مناطق همجوار پارسیان، مراکز فرهنگی چون مدرسه و مساجد بنا نمودند. در عرصه رسانه و امور فرهنگی نیز افرادی چون حاج آقا عبدالرضا شیبانی که خدمات فرهنگی او در شهرستان بستک، پارسیان به عنوان رئیس اداره ارشاد و جنوب ایران و بازگو کردن دغدغه ها و مشکلات مردم جنوب از طریق خبر گزاری فارس به پایتخت کشور، بر هیچ فردی پوشیده نیست، نقش زیادی در تاریخ فرهنگی پارسیان و جنوب ایران دارد.

نکته مهمی که در شهرستان پارسیان و در ارتباط با تاریخ فرهنگی آن جا وجود دارد این است که پارسیان دارای بیشترین تعدد قومی در استان هرمزگان می باشد، ولی تمامی اقوام آن منطقه در وطن دوستی و پیشرفت فرهنگی این شهرستان با هم همگام هستند و این شهرستان در کنار شهرستان هایی نظیر بستک و بندرلنگه از بازوهای فرهنگی استان هرمزگان محسوب می گردد.