سیری در تاریخ فرهنگی جناح (قسمت اول)

پایگاخ خبری بادگیر در راستای معرفی ظرفیتهای فرهنگی شهرستان بستک منتشر می کند:

تاریخ فرهنگی مناطق مختلف خلیج فارس و از جمله شهر جناح تحت تاثیر عوامل متعددی چون، تبادل اقوام، پیشینه فرهنگی، خاندان های سکونتگر، روانشناسی اجتماعی مردم، اوضاع اقتصادی و اجتماعی و تاریخ سیاسی حاکم بر آن می باشد. اما مسئله ای که همیشه ذهن یک مورخ را به خود مشغول می دارد، این است که چرا بیشترین کتابخانه ها، کلکسیون عکس های تاریخی، مجموعه مجلات تاریخی در مجموعه شهرستان بستک، در شهر جناح می باشد.

نگارنده در نظر ندارد بیشتر به آوردن مصداق تاریخی مگر به صورت کلی بپردازد، بلکه نگاه کلی این است که چرایی این مبحث عنوان گردد و مشخص شود که توسعه فرهنگی در تاریخ جناح عاملی برای همبستگی مردم این شهر در طول دوره تاریخی بوده است. مسئله مهم دیگر این است که آیا این توسعه فرهنگی در حال حاضر ادامه دارد و یا مسائلی باعث گردیده که نگاه قشر جوان شهر جناح به مقوله های فرهنگی دچار تحول گردد. این دو مسئله در دو قسمت از یک نوشتار مورد واکاوی قرار می گیرد و به صورت علت یابانه به مسئله و فرضیه مطرح شده در این زمینه پاسخ داده خواهد شد.

تاریخ فرهنگی جناح را می بایست از مکتب خانه های قدیمی این شهر و تعداد این مکتب خانه ها نسبت به سایر مناطق همجوار آن مورد مداقه قرار داد. در گذر تاریخ شهر جناح دارای مکتب خانه های معتبری بود که علاوه بر ساکنان جناح، مردم مناطق اطراف نیز در این مکتب خانه ها به علم آموزی می پرداختند. معروفیت مکتب خانه های جناح که توسط سادات، شیوخ و افراد باسواد جناح اداره می شد، تا به جایی رسیده بود که روستاهایی که در مسیر راه خور قرار داشتند از یک طرف و منطقه فرامرزان و اطراف جناح از شمال، فرزندان خود ا به این مکتب خانه ها می فرستادند.

با چنین پیش زمینه های فرهنگی بود که وقتی جناحی ها به مرتبه ای از دانش رسیده بودند، اقدام به کارهای فرهنگی و کتابخوانی می کردند، تشکیل کتابخانه شرفایی با بیش از سی هزار جلد کتاب، ایجاد کلکسیون های عکس توسط احمد پذیرا، ایجاد کتابخانه شخصی توسط محمد امین سعادت با بیش از ۸۵۰۰ جلد کتاب، تالیف کتاب توسط منصور عباسی و ابراهیم عباسی، ساختن مدارس و دانشگاه توسط خاندان عباسی، مربوطی و شرفائی و دیگر خیرین، برعهده داشتن نمایندگی روزنامه کیهان توسط مرحوم محمد کارگر، توجه پزشکانی چون دکتر پوریوسف و دیگر پزشکان و داروسازان به مسائل فرهنگی، وجود شعرای زیاد، وجود دانشگاه آزاد و مدیریت دانش دوست آن و معلمان فرهیخته و با دانش این شهر و دیگر بزرگان علم و دانش که نام بردن از آن ها در نوشتاری مستقل در مورد تاریخ فرهنگی جناح نامی از آن ها به میان می آید، تنها گوشه ای تاریخ فرهنگی جناح و تاثیر آن بر مناطق اطراف می باشد.

به نظر می رسد اقوامی که از جناح به مناطق دیگر خلیج فارس به ویژه به کشورهای حوزه جنوبی خلیج فارس مهاجرت کردند، و همچنین مهاجرت هایی که از مناطق دیگر به جناح صورت گرفته است نیز در تاریخ فرهنگی شهر جناح تاثیر گذار بوده است. افراد و اقوامی که از مناطق اطراف به ویژه استان فارس به جناح مهاجرت کردند و در حال حاضر جناحی محسوب می شوند، از افراد بادانش و با تفکرات همگرایی قومی بودند و با جناحی های که از قدیم در این شهر سکونت داشتند به خاطر تجانس های زیاد از نظر آگاهی و دانش با همدیگر در طول تاریخ فرهنگی این شهر تعاملات زیادی به وجود آورده و در حا حاضر یک شهر متجانس فرهنگی تشکیل دادند. لذا تاریخ فرهنگی در جناح توانسته و می تواند عامل مهمی برای همگرایی و داشتن یک هدف مشترک که همانا پیشرفت جناح است، به همراه داشته باشد.

تاریخ را از آن باب مورد مطالعه قرار می دهیم که چراغی برای آینده باشد، لذا با وجود چنین پیشینه فرهنگی در یک شهر پسکرانه ای به چه صورت می شود، همگرایی فرهنگی سابق که ریشه در تاریخ فرهنگی این شهر دارد را به عنوان الگوی برای حال و آینده این شهر استفاده کرد. پاسخ به این مسئله در قسمت دوم تاریخ فرهنگی جناح که در آتیه نزدیک چاپ می شود، مورد واکاوی قرار می گیرد.